‘Een speler in de wandeling “Kwaks” genoemd’Wie is Kwaks? Op 14 juni 1947 kijken verslaggevers van landelijke sport- en dagbladen elkaar vragend aan. Nog nooit zijn ze op Heidelust geweest, de meeste spelers van BVV kennen ze alleen uit krantenverslagen. De allereerste wedstrijd van BVV in een competitie om de landstitel, nog wel tegen Ajax, is een kennismaking met het onbekende. Niemand van hen ziet het verschil tussen de wél spelende Piet van Overbeek en reserve Henk Kwaks, wiens naam in de opstelling is verschenen.De wedstrijd verloopt zo spectaculair, van 0-2 naar 5-2, dat ook ‘Kwaks’ de aandacht trekt. In sommige verslagen duikt vervolgens zijn naam op, ook al heeft Henk Kwaks geen seconde meegespeeld. Twee doelpunten krijgt hij daarin op zijn naam. Kick Geudeker, gezaghebbend hoofdredacteur van het weekblad Sport, zet zijn naam consequent tussen aanhalingsteken - waarom wordt nooit uitgelegd. ‘Een speler in de wandeling “Kwaks” genoemd’, schrijft het Twentse dagblad Tubantia. In het Vrije Volk ontbreken de aanhalingstekens en is het simpelweg Kwaks die twee keer scoort. De vraag is wáárom Kwaks in de verslagen verschijnt. Staat zijn naam op een informatieblad met opstellingen, dat aan de journalisten is verstrekt? Heeft BVV tot vlak voor de aftrap geheim gehouden dat Piet van Overbeek meespeelt? Zes weken eerder is de kleine techneut van BVV weggedragen van het veld en met een schijnbare hersenschudding in het ziekenhuis opgenomen. De ‘blessure’ paste in een vooraf besproken plan, bedoeld om Van Overbeek te laten ontkomen aan een militaire oorlogsmissie in Nederlands Indië. Zonder enig bericht over zijn herstel, zonder aankondiging, maakt Piet van Overbeek tegen Ajax plotseling zijn rentree. Hij blijkt fit, kwiek als vanouds. De 21-jarige midvoor is na de rust ongrijpbaar voor de verdedigers van Ajax, die vervallen in vervelend verweer. Van Overbeek scoort twee keer, op de reservebank juicht Henk Kwaks mee. Henk Kwaks kent zijn rol. In 1943 debuteert hij op 18-jarige leeftijd in het eerste elftal van BVV, maar vaak moet hij als reservespeler maar afwachten of er iemand met een schorsing of blessure moet afhaken. Wisselen om het elftal van fris bloed te voorzien is nog verboden dan. In het seizoen dat BVV landskampioen wordt, krijgt Henk Kwaks als middenvelder vijf keer een plaats in de opstelling als vervanger van Kees Krijgh, die na de openingswedstrijd met een schorsing voor zes wedstrijden is opgezadeld. Als Piet van Overbeek in de kampioenscompetitie uit tegen Heerenveen na 80 minuten moet uitvallen, komt Kwaks ook daarin aan bod. Ook mag hij in december 1948 in een vol Spaans stadion meespelen in een benefietwedstrijd waarvoor BVV als tegenstander van Atlético Madrid is uitgenodigd. Tussen al die Bosschenaren in de spelersgroep van BVV is Henk Kwaks enigszins een vreemde. Hij is op 12 april geboren in 's-Hertogenbosch, als de oudste in een gezin met acht kinderen. Tijdens de Tweede Oorlog is hij ingetrokken bij een tante in de Sint-Jorisstraat in Den Bosch. Haar man is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers afgevoerd (en zal ook niet meer terugkeren). Henk Kwaks gaat voetballen bij BVV en als bakkersleerling aan het werk bij bakker Van Lamoen. Later trekt hij als broodbezorger van Smarius door de straten van Den Bosch. Henk Kwaks blijft trouw aan Den Bosch, waar hij Dymph Rondel leert kennen en in 1945 met haar trouwt. In 1949 is Henk Kwaks het regelmatige bankzitten bij BVV beu. Hij vraagt overschrijving aan naar tweedeklasser Concordia SVD en ontbreekt in de groep van zestien spelers bij de trip naar Curaçao. Bij Concordia SVD pikt Henk Kwaks regelmatig een doelpunt mee, maar degradatie kan ook hij in 1951 niet voorkomen. Hij keert terug bij BVV, opnieuw meestal als twaalfde of dertiende man. Bij de invoering van het betaald voetbal in 1954 zit een contract er niet in voor hem. Kwaks verhuist naar LONGA in Tilburg waar hij wel als semiprof wordt betaald. Na een jaar komt daaraan een eind en gaat Kwaks over naar Taxandria in Oisterwijk waar hij tot 1961 actief blijft, tot op zijn 36ste. Op 24 december 1994 overlijdt Henk Kwaks in Den Bosch. | 211 |
Henk Mees, De vergeten kampioen : BVV in 1948 (2024) 90, 101, 114, 149, 193, 211-212, 232